Betekenis Eclectisch. Als iemand kritiek heeft op jouw kledingstijl, interieur of voorkeur voor muziek omdat er geen samenhang in lijkt te zitten, noem het dan ‘eclectisch’. Dit is een term die regelmatig wordt gebruikt met betrekking tot allerlei zaken. Van kunst tot aan gebouwen en de wijze waarop je een woning inricht. Wat is eclectisch en hoe wordt dit toegepast in bouwstijlen en interieur?
Wat is eclectisch?
Eclectisch betekent dat iets is samengesteld uit verschillende stijlen, ideeën of bronnen. Het kan ook verwijzen naar een persoon of kunstenaar die verschillende stijlen of invloeden combineert in hun werk.
Eclectisch is een term die wordt gebruikt om verschillende stijlen en elementen uit verschillende tijden en culturen te beschrijven die op een harmonieuze en doelbewuste manier zijn samengevoegd in één ontwerp. Het komt voor in verschillende kunstvormen, zoals architectuur, interieurontwerp en mode en staat bekend om de meesterlijke vermenging van verschillende elementen om een unieke en expressieve stijl te creëren. Eclectische stijlen zijn bijzonder geliefd om hun vermogen om traditionele en moderne elementen samen te brengen.
Eclectisch betekent letterlijk kiezen voor bestaande elementen uit andere stijlen om een nieuwe stijl te creëren. Het is een vorm van design of artistieke expressie waarbij je zaken neemt uit het verleden die op een nieuwe wijze gecombineerd worden. Het wordt ook wel gebruikt voor artiesten die in meerdere genres actief zijn. Denk aan een filmmaker die naast actiefilms ook komedies en drama’s maakt of muzikanten die afwisselend klassiek, country en popmuziek maken of zelfs combineren tot één geheel. Het kan ook duiden op eclectische bouwstijlen zoals een gebouw dat elementen heeft uit meerdere stijlen en/of periodes. Binnenshuis kun je weer een eclectisch interieur tegenkomen waarin meubels met diverse stijlen samenkomen en een nieuwe eenheid vormen.
Wat is een eclectisch karakter?
Het is eenvoudig om een eclectisch karakter te beschrijven als een samenraapsel van stijlen of een rommeltje. Dit is niet terecht. Het is juist een zeer nauwkeurige deconstructie van wat al bestond en elementen die niet samen lijken te gaan opnieuw te interpreteren en daar samenhang aan te geven. Als je een huiskamer hebt met meubels die je in de afgelopen decennia hebt verzameld dan kun je niet zomaar spreken van een eclectisch karakter. Er moet wel een gedachte achter zitten. Dit vereist een scherp oog voor design, details én overzicht om een goed eclectisch interieur te ontwerpen.
Wil je graag weten voor welk bedrag jouw woning nu verkocht zou kunnen worden? klik hier
Eclectisch in bouwstijlen
Het eclecticisme wordt gezien als een vorm van architectuur waarbij het bouwwerk bestaat uit invloeden van historische stijlen of stromingen. Hoewel er inspiratie wordt gehaald uit eerdere stijlen is het juist ontstaan als tegenreactie op het historisme. Dit is een vorm van architectuur die gebaseerd is op stijlen uit voorgaande eeuwen. Eclectische bouwstijlen zien er doorgaans moderner uit waarbij de combinatie van elementen voor een nieuwe stijl zorgt. Het bouwwerk verwijst niet naar een specifieke periode, ook niet naar de periode waarin het werk gebouwd is.
Historie van eclecticisme
Eclectisch bouwen begon in de negentiende eeuw. In plaats van een nieuwe stijl te ontwikkelen werd vastgehouden aan oude, vertrouwde stijlen. Er was behoefte aan een meer eigentijdse vorm volgens een aantal architecten. In plaats van het wiel opnieuw uit te vinden werden bestaande elementen uit verschillende stromingen en periodes genomen om zo op een geheel nieuwe vorm uit te komen. Je zou daarmee kunnen stellen dat eclectisch bouwen tijdloos is. Het is van alle tijden en daarmee van geen enkele periode. Historisme houdt veel meer vast aan bestaande stijlen.
Het eclectisme als bouwstijl begin in de eerste helft van de negentiende eeuw in Parijs. Wat later kwam het via België naar Nederland en rond 1900 werden veel commerciële gebouwen eclectisch gebouwd. Het Justitiepaleis in Brussel is een voorbeeld van eclectisme evenals het Hirschgebouw in Amsterdam.
Het eclectisch karakter wordt al in de ontwerpfase doorgevoerd. Daarmee is het anders dan bij renovatie van een bestaand gebouwd met afwijkende stijlen om het gebouw een nieuw karakter te geven. De architect laat zich inspireren door elementen uit de bouwkunst door de eeuwen heen en kiest de elementen die aansluiten bij de wensen van de opdrachtgever. De afwegingen kunnen esthetisch van aard zijn, praktisch en doorgaans een combinatie van beiden.
Eclectisch interieur
Naast eclectische bouwstijlen is er ook het eclectisch interieur. Eenvoudig gesteld is dit een vorm van inrichten waarbij meubels, kleuren en stijlen uit verschillende periodes samengebracht worden tot één geheel. Dit kan op meerdere manieren geïnterpreteerd worden. In tegenstelling tot vastgoed is meubilair niet permanent verbonden met het gebouw. Je kunt meubels verplaatsen of vervangen, er kunnen nieuwe decoratieve elementen geïntroduceerd worden of wanden en deuren kunnen een nieuwe laag verf krijgen.
Een veelgehoorde kritiek op een eclectisch interieur is het rommelige karakter. Dit is zeker een risico dat op de loer ligt, als er een duidelijke focus bestaat hoeft dit echter niet het geval te zijn. Zo wordt er vaak gekozen voor een vast kleurenpalet om samenhang te creëren. Een oude, eikenhouten sofa met donkerbruine kleur kan uitstekend passen bij een jaren zestig bank met metalen frame zolang de bekleding in de juiste kleur bruin wordt uitgevoerd. Er kan worden gekozen voor slechts enkele stijlen uit het verleden, het is ook zeker mogelijk om uit een groot aantal stijlen of culturen te kiezen.
Eclectisch is geen rommeltje
Het eclectisch karakter wordt regelmatig verward met een bohemian inrichting, toch zijn deze stijlen niet hetzelfde. Bohemian is wat drukker van karakter, wat losser terwijl eclectisch juist een duidelijke focus heeft. Het is beter te vergelijken met fusion, het samensmelten van stijlen om zo tot een gebalanceerd geheel te komen. Een eclectische bouwstijl heeft een vaste vorm. De architect komt met een ontwerp, dit wordt gebouwd en het bouwwerk is gereed. Bij de inrichting kunnen er na verloop van tijd veranderingen worden doorgevoerd. Iedere wijziging moet bewust worden doorgevoerd om balans te behouden.
Eclectische stijlen zijn zeer divers
Zoals de letterlijke definitie aangeeft wordt er een keuze gemaakt uit stijlen die al bestaan. Er zijn veel stijlen om uit te kiezen waarmee je ‘eclectisch’ niet eenduidig kunt beschrijven. Zo kan er worden gekozen voor lichte kleuren, donker of een combinatie daarvan. De inrichting kan vol zijn of juist vrij kaal. Het is wel altijd van belang om evenwicht te creëren in het design. Een woonkamer die heel modern is ingericht wordt met een oude salontafel niet zomaar eclectisch.
Er is dan sprake van een overheersende stijl. Je kunt wel een basis nemen, bijvoorbeeld een modern interieur en hier bijpassende elementen bij zoeken. Denk aan rijk gedecoreerde schilderijlijsten of vazen en kandelaars in een gotische stijl. Met kleden en raamdecoratie kun je een relatief groot oppervlak snel een ander karakter geven.
Eclectisch inrichten kan heel voordelig zijn als je bijvoorbeeld bij kringloopwinkels gaat shoppen. Het kan ook zeer prijzig uitvallen als je kiest voor antieke meubelen en authentieke kunstwerken.
