In de jaren zeventig en tachtig van de twintigste eeuw was er de LAT relatie ofwel Living Apart Together. Samen leven maar niet samen wonen dus. Uit diezelfde tijd stamt de HAT woning. De definitie van dit soort woningen is niet hetzelfde hoewel de termen op elkaar lijken. Wat is een HAT woning en waar komen HAT woningen vandaan? Wat zijn de kenmerken van dit woningtype en waarom hoor je er weinig meer over?

Wat is een HAT woning?

De letters H.A.T. staan voor Huisvesting Alleenstaanden en Tweepersoons huishoudens. Voordat de term HAT-eenheid bestond werd dit een Van Dam-eenheid genoemd. De betekenis van een HAT woning is een woonruimte voor huishoudens met één of twee personen die via een speciale subsidie gebouwd zijn. Er zijn dus ook woningen met dezelfde eigenschappen als een HAT woning die niet onder deze definitie vallen omdat ze niet gebouwd met geld uit deze subsidiepot.

Waar komen HAT woningen vandaan?

Marcel van Dam was in 1975 de staatssecretaris van Volkshuisvesting. Hij kwam met de Nota “Huisvesting alleenstaanden en tweepersoonshuishoudens”. Daarin werd als doel gesteld om 110.000 woningen door heel Nederland te bouwen die bestemd waren voor deze doelgroep. Hiervoor zou een subsidieregeling komen om woningbouwcorporaties te stimuleren dit type woningen te gaan bouwen. Tussen 1975 en 1985 werden er binnen deze regeling ongeveer 77.000 huizen gebouwd die voldeden aan de gestelde eigenschappen. Tien jaar later zou de regeling permanent opgeschort worden.

Wat zijn de kenmerken van deze woning?

In de eerste plaats mag duidelijk zijn dat een HAT woning bestemd is voor een alleenstaande bewoner of voor maximaal twee personen. Dit duidt al op een huis dat beperkt is in afmeting. Het idee achter deze subsidie was je meer huizen kon bouwen op een perceel. Een HAT-eenheid is meestal voorzien van een woonkamer en keuken die direct met elkaar verbonden zijn, een badkamer met ruimte voor een wasmachine en een slaapkamer die vrij krap is.

Is een HAT woning een maisonnette?

Als je naar de kenmerken van een HAT woning kijkt dan kun je vrij eenvoudig de conclusie trekken dat het een maisonnette betreft. Of wellicht is het een studio appartement of een twee kamer appartement. Er zijn twee eigenschappen van een HAT woning die van belang zijn. Als eerst hebben deze huizen een eigen voordeur die uitkomt op de straat. Het zijn daarmee geen galerijflats. Verder zijn de huizen gebouwd binnen de toenmalige subsidieregeling. Ook kan de inrichting verschillen per object. De regeling liep tussen 1975 en 1995, de meeste huizen zijn echter gebouwd tussen 1980 en 1985.

Wil je graag weten voor welk bedrag jouw woning nu verkocht zou kunnen worden? klik hier

Bestaande huizen verbouwen tot HAT woning

Het waren niet alleen nieuwbouw woningen die gerealiseerd werden binnen deze subsidie regeling. Zo werd werden in Wageningen vier gebouwen herbestemd tot HAT woningen. Voorheen betrof het grotere panden inclusief een herenhuis. Dit pand werd destijds gekraakt om politieke druk uit te oefenen op het gemeentebestuur. Het pand was in dermate slechte staat dat er gebruikt werd gemaakt van de HAT-regeling om hier kleinere woningen van te maken.

Voordelen en nadelen van deze woning

Bij een opsomming van voordelen en nadelen zullen er altijd kenmerken zijn die voor één persoon als een positieve eigenschap worden gezien terwijl ze voor iemand anders weer als nadeel beschouwd worden. Daarmee kunnen de voordelen en nadelen van HAT woningen per persoon wat verschillen.

Dit zijn de voornaamste voordelen van een HAT woning:

  • De kale huurprijs ligt lager dan voor eengezinswoningen en grotere appartementen van toepassing is.
  • Er is een eigen voordeur per wooneenheid.
  • De meeste woningen vallen onder de huurtoeslaggrens.

Dit zijn de voornaamste nadelen van een HAT woning:

  • Het aantal vierkante meters is beperkt.
  • Een keuken en woonkamer gecombineerd kan voor geurtjes in huis zorgen.
  • Bij gezinsuitbreiding is de woning snel te klein.

Omdat deze woningen met subsidie zijn gebouwd door woningcorporaties lagen de huurprijzen destijds aanzienlijk lager dan bij vergelijkbare kleine woningen of appartementen het geval was. Een aantal van deze huizen zijn ondertussen verkocht aan vastgoedmakelaars of vallen niet langer in het beschermde segment onder de liberalisatiegrens. Dit betekent dat de lage huurprijs zeker niet voor alle HAT woningen nog van toepassing is.

Huurtoeslag en huurbescherming

De meeste HAT woningen vallen nog steeds onder de huurtoeslaggrens. Dit betekent dat de huursom lager is dan de liberalisatiegrens. De huur mag jaarlijks slechts beperkt stijgen en je hebt als bewoner recht op huurtoeslag als je hiervoor in aanmerking komt. Daarnaast vallen deze huizen onder zelfstandige woonruimte met eigen sanitaire voorzieningen en een keuken. De bewoner heeft daarmee recht op huurbescherming. Dit is bijvoorbeeld niet het geval bij anti-kraak woningen waar je geen huurcontract krijgt van de beheerder.

Het is mogelijk dat woningcorporaties deze huizen alleen toewijzen aan starters en/of huishoudens met een laag verzamelinkomen. Anders ontstaat er de situatie van scheefwonen, dit is een huishouden met een hoger inkomen die in een relatief goedkoop huis woont. Als je als alleenstaande woont met een vast huurcontract dan mag een partner bij je intrekken. Ook als je een kind krijgt mag je niet zomaar uit huis worden gezet. Het is wel mogelijk dat de verhuurder faciliteert in het vinden van een meer passende woning. Met de huidige woningnood is dit echter wel een uitdaging. Als je een koppel bent met kinderwens dan zal een HAT woning niet levensloopbestendig zijn. De beperkte oppervlakte zal het ook lastig maken om voorzieningen aan te brengen voor minder validen en/of senioren.

Worden er nog steeds HAT woningen gebouwd?

Het type woning in de letterlijke definitie van HAT woning wordt niet meer gebouwd omdat de subsidieregeling vanuit de overheid in 1995 gestaakt is. Er worden wel nieuwe woningen gebouwd die wat betreft inrichting overeenkomen met dit woningtype. De prijzen voor deze woningen zullen over het algemeen genomen wel duurder zijn. In de eerste plaats omdat de nieuwe huizen niet gesubsidieerd zijn. De eigenaar zal een hogere huursom moeten vragen om winst te maken of in ieder geval de bouwkosten terug te verdienen. Daarnaast zijn jongere kleine woningen na het Bouwbesluit van 1993 gebouwd. Dit betekent strengere regels op het gebied van kwaliteit en duurzaamheid waar ook een hoger prijskaartje aan kan hangen.