Voor senioren zijn er meer woonvormen mogelijk dan een kamer in een zorgcentrum. Zo is er de aanleunwoning en de seniorenwoning. Ook kan een bestaande koop- of huurwoning aangepast worden om te voldoen aan de eisen van een senior bewoner. Alle mogelijkheden vind je op deze pagina.

Wat is een seniorenwoning?

Een seniorenwoning is een speciaal ontworpen woning voor oudere volwassenen met aangepaste voorzieningen en diensten om hen te helpen onafhankelijk te blijven wonen. Deze woningen kunnen variëren van appartementen tot serviceflats en bieden vaak gemeenschappelijke ruimtes, hulp bij het huishouden, verzorging en begeleiding.

Seniorenwoningen zijn bedoeld om oudere volwassenen een comfortabele en veilige omgeving te bieden, zodat ze zich zelfstandig kunnen blijven bezighouden met dagelijkse activiteiten.

Een seniorenwoning is een woning die geschikt is voor mensen met een hogere leeftijd. Doorgaans wordt 55 jaar als ondergrens gezien. Naast de leeftijd kan er ook rekening worden gehouden met mogelijke aandoeningen en/of beperkingen. De bewoners kunnen zelfstandig wonen, er zijn doorgaans faciliteiten en mogelijkheden zoals bredere deurstijlen die geschikt zijn voor een rolstoel. Hoewel veel seniorenwoningen gelijkvloers zijn is dit niet altijd het geval. Als het een appartement betreft op een hogere etage mag men ervan uitgaan dat er een lift aanwezig is met voldoende ruimte voor een brancard.

Wat zijn de kenmerken van een seniorenwoning?

Het voornaamste kenmerk van een seniorenwoning is dat het een woonruimte betreft die geschikt is voor senioren. Verder kan het een woonhuis zijn of een appartement, met één of meerdere verdiepingen, wel of geen tuin etc. De locatie, mogelijke voorzieningen en het bestemmingsplan van de gemeente zijn de voornaamste kenmerken van een seniorenwoning. In tegenstelling tot een aanleunwoning hoeft een woning voor senioren niet altijd in de buurt van een zorgcentrum gevestigd te zijn.

Seniorenwoning eigenschappen

Een seniorenwoning betekent dat de bewoner zelfstandigheid behoudt met de zekerheid van een levensloopbestendige woning. In tegenstelling tot een aanleunwoning is het pand niet direct verbonden met een zorginstelling, afhankelijk van de locatie kan het een huis in een standaard woonwijk betreffen of een woning in een buurt met andere senioren.

De betekenis van een seniorenwoning

Om de betekenis van een seniorenwoning te bepalen dient men onderscheid te maken tussen een woning huren of kopen.

1. Seniorenwoning huren

Bij verhuur is het mogelijk dat de bewoner in aanmerking komt voor huurtoeslag. Dit is afhankelijk van het gezinsinkomen, het vermogen en de prijs voor de woning. Een standaard contract is niet zomaar opzegbaar. Bij flexwonen is er sprake van een vaste termijn maar dit is nauwelijks van toepassing op seniorenwoningen. Bij gebreken in huis zal de verhuurder de zorg moeten dragen voor herstel of vervanging. De mogelijkheden voor zelf aangebrachte voorzieningen zijn echter wel beperkt.

Een seniorenwoning huren kan lastig zijn omdat het aanbod per gemeente sterk verschilt. In de particuliere sector is het mogelijk om relatief snel aan een huurwoning voor senioren te komen, de huursom zal wel aanzienlijk hoger liggen dan in de sociale sector van toepassing is.

2. Seniorenwoning kopen

Er zijn woningen die gebouwd of aangepast zijn voor bewoning door senioren. Dit betekent in praktijk een hogere toegankelijkheid en optie tot aanpassing in de toekomst. Bij een koopwoning is er een hogere vrijheid van aanpassen, daarnaast wordt er vermogen opgebouwd bij het aflossen van de hypotheek. Bij eventueel overlijden zullen de nabestaanden wel belasting over de woning moeten betalen.

Hoewel er meer vrijheid bestaat bij een koopwoning voor senioren zal de bewoner zelf wel meer zaken moeten regelen. Dat er vermogen wordt opgebouwd is voor iemand in de laatste fase van het leven niet altijd een voordeel, er zijn ook senioren die juist hun koopwoning verkopen om een huurwoning te betrekken.

Seniorenwoning

Wat is de bouwstijl van een seniorenwoning?

Een seniorenwoning moet toegankelijk en bruikbaar zijn voor senioren. Dit betekent in praktijk vaak deuren die breed genoeg zijn voor rolstoelen, weinig of geen drempels in huis en een goede bereikbaarheid. Omdat zowel bestaande panden als nieuwbouw woningen aangemerkt kunnen worden als seniorenwoning is er geen sprake van een uniforme bouwstijl. Dit soort woningen zijn ‘levensloopbestendig’, dit betekent dat er voorzieningen zijn voor senioren of dat de woning aangepast kan worden naar behoefte.

Hoe kun je een seniorenwoning bouwen?

Gemeenten hebben een zorgplicht voor bewoners, dit betekent dat ze ook moeten voldoen aan woonruimte voor senioren. Er was en is een tekort aan seniorenwoningen, er worden wel veel nieuwe woningen gebouwd en er zijn plannen voor jaarlijks een aanzienlijke toename van huizen voor senioren. Gemeentelijke woning voor senioren zullen doorgaans verhuurd worden. Het is ook mogelijk om via de particuliere markt een geschikte woning te kopen.

Daarbij is de keuze voor woningen die specifiek voor senioren gebouwd zijn maar dit hoeft niet. Zo is het ook mogelijk om een bestaand pand te verbouwen, er zijn diverse regelingen zoals de WMO of het PGB om (een deel van) de kosten vergoed te krijgen via de regering of de gemeente.

Wat betreft particuliere nieuwbouw komt het steeds vaker voor dat een bestaande woning wordt uitgebreid met een extra woonruimte, bijvoorbeeld in de tuin. Denk aan een kangoeroewoning of een mantelzorgwoning. In het laatste geval betreft het een niet-permanente zelfstandige woning met als doel mantelzorg te verlenen.

Daarbij kan de mantelzorger in de tijdelijke unit wonen of in het hoofdgebouw. Aan dit soort constructies zijn regels verbonden, neem contact op met de gemeente als je interesse hebt in één van deze woonvormen.

Dit betekent wonen in een seniorenwoning

Aanpassingen in de woning zorgen ervoor dat ook bij ziekte of invaliditeit de woning bruikbaar blijft. Soms zullen hier wel extra maatregelen voor vereist zijn. Wanneer het een woning met tuin betreft is het van belang om te realiseren dat er bij invaliditeit wel verplichtingen zijn om de buitenzijde van de woning bij te houden. Dit werk kan uiteraard uitbesteed worden, het is wel iets om rekening mee te houden.

Hoewel de meeste seniorenwoningen verhuurd worden is het wel degelijk mogelijk om een bestaande koopwoning aan te passen of een nieuwe woning te kopen. Zo is het mogelijk voor iemand in de leeftijd van 55 jaar of ouder een hypotheek af te sluiten met een looptijd van 30 jaar.

Het is namelijk niet toegestaan om te discrimineren op grond van leeftijd. Houdt er wel rekening mee dat er wellicht ook (op termijn) investeringen nodig zijn om de koopwoning aan te passen op de behoefte van de bewoner(s).

Denk aan een traplift of andere voorzieningen. Ook zal een hypotheek bij overlijden overgedragen worden aan de nabestaanden. Er zijn ook senioren die kiezen voor een ‘opeethypotheek’ om een beperkt inkomen aan te vullen.

Veel gestelde vragen

  1. Kan ik een vergoeding krijgen voor woningaanpassing? Ja, het is mogelijk een vergoeding te krijgen voor woningaanpassingen die nodig zijn vanwege ouderdom of beperkingen. Deze vergoedingen worden vaak geregeld via de gemeente onder de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) (Rijksoverheid.nl).
  2. Hoe kan ik mijn huis aanpassen om langer thuis te blijven wonen? Er zijn verschillende manieren om uw huis aan te passen om het geschikt te maken voor langer zelfstandig wonen. Dit kan variëren van het installeren van handgrepen tot het verbouwen van een badkamer om deze toegankelijker te maken.
  3. Wat zijn de regels voor de bouw van een mantelzorgwoning? Voor de bouw van een mantelzorgwoning moeten bepaalde regels worden nageleefd. Deze regels kunnen variëren afhankelijk van de locatie en omvatten aspecten zoals toegankelijkheid en veiligheid.
  4. Is er een leeftijdsgrens voor het huren van seniorenwoningen? Ja, veel gemeenten stellen een leeftijdsgrens vast voor het huren van seniorenwoningen. Deze grens varieert per gemeente en ligt vaak op 55, 60 of 65 jaar. Er zijn echter ook gemeenten die geen leeftijdsgrens hanteren en seniorenwoningen aanbieden aan alle woningzoekenden (IkWoonLeefZorg.nl).
  5. Wat kost het huren van een seniorenwoning? De kosten voor het huren van een seniorenwoning kunnen variëren. In sociale huursector kan de huurprijs variëren, afhankelijk van de grootte en locatie van de woning. In de vrije sector liggen de huurprijzen over het algemeen hoger (IkWoonLeefZorg.nl).

Meer Nederlandse woningtypes ontdekken?