Het woord “levensloopbestendig” staat sinds 2005 in het Van Dale woordenboek, het begrip levensloopbestendige woning wordt steeds vaker gebruikt om huur- en koopwoningen te beschrijven. Maar wat betekent dit in de praktijk en welke voorzieningen dienen er aanwezig te zijn om als levensloopbestendig aangemerkt te worden? Dat en meer lichten we toe op deze pagina.
Wat is een levensloopbestendige woning?
Een levensloopbestendige woning is een woning die is ontworpen en ingericht om aan de veranderende behoeften van haar bewoners te voldoen, vanaf jonge volwassenheid tot ouderdom. Deze woningen hebben bijvoorbeeld aangepaste badkamers, bredere deuren en aangepaste keukens, en zijn gemakkelijker toegankelijk voor mensen met een beperking. Het doel is om de bewoners de mogelijkheid te geven om zolang mogelijk zelfstandig te wonen.
Vaak worden de termen ‘levensloopbestendige woning’ en ‘seniorenwoning’ als synoniem gebruikt, toch zijn deze woningtypen niet helemaal hetzelfde. Een seniorenwoning is specifiek ingericht als woning voor senioren terwijl een levensloopbestendige woning aanpasbaar is tot seniorenwoning. Een woning om in meerdere levensfasen en onder diverse omstandigheden te wonen dus. In een ideale situatie betreft het een woning waar een starter kan intrekken en nooit meer hoeft te verhuizen.
Een seniorenwoning zal vaak alle voorzieningen en ruimte bieden om gelijkvloers te kunnen wonen. Een extra etage kan gebruikt worden voor opslag of als slaapkamer maar kan ook verbouwd worden voor een andere functie. Denk aan mantelzorg waarbij een kind intrekt om zorgbehoevende ouders te verzorgen.
Op de eerste verdieping zal naast een woonkamer ook een keuken aanwezig zijn, een kamer die gebruikt kan worden als slaapkamer en een badkamer met bad of douche faciliteit. Als het een appartement betreft dan dient er een lift aanwezig te zijn die ruimte biedt voor een brancard. Zo kunnen zorgverleners de woning bereiken. Er zullen geen drempels aanwezig zijn.
Wat kost een levensloopbestendige woning?
Er zijn levensloopbestendige huur- en koopwoningen. Bij huurwoningen is weer onderscheid te maken tussen particuliere huurwoningen en sociale huurwoningen. Als het een particuliere huurwoning betreft dan kunnen de voorwaarden afwijken per verhuurder. Met name bij sociale verhuur zullen er strenge voorwaarden verbonden zijn aan de toewijzing van de woning. Denk aan een minimumleeftijd of zorgindicatie. Als er ruimte is voor een mantelzorger zal deze na verhuizen of overlijden van de hoofdbewoner de woning moeten verlaten. Deze woningen zijn specifiek bestemd voor personen die behoefte hebben aan een aangepaste woning. De huurtarieven in de particuliere sector liggen doorgaans aanzienlijk hoger dan bij de sociale woningcorporaties het geval is. Houd ook rekening met eventuele huurtoeslag die gebonden is aan de huursom, het verzamelinkomen en vermogen.
Via het PGB en het WMO is het mogelijk om (een deel van) de kosten voor aanpassing te financieren. Denk bijvoorbeeld aan een bredere poort als de bewoner een scootmobiel heeft. Dit soort aanvragen lopen via de gemeente, bij de WMO is er geen inkomensgrens van toepassing. Iedere burger kan een aanvraag indienen, er is daarbij echter niet dezelfde keuzevrijheid zoals dit bij zelfstandig verbouwen van toepassing is.
Wil je graag weten voor welk bedrag jouw woning nu verkocht zou kunnen worden? klik hier
Als het een koopwoning betreft dan ligt het anders en is er meer vrijheid om de woning in te richten of aan te passen. Daarnaast zullen er minder restricties zijn wat betreft leeftijd en zorgindicatie. Met name bij nieuwbouwwoningen wordt meer rekening gehouden met mogelijke aanpassingen en bijvoorbeeld domotica toepassingen.
Niet iedere woning leent zich om tot levensloopbestendige woning verbouwd te worden. Vanwege regels vanuit de verhuurder of het bestemmingsplan of gewoon omdat omringende faciliteiten ontbreken. Denk aan de toegankelijkheid van de wijk, winkels in de buurt of zorgverleners die snel ter plekke kunnen zijn.
De tuin wordt vaak over het hoofd gezien bij levensloopbestendige woningen. Hoewel senioren vaak graag een huis met tuin kopen of huren blijkt onderhoud een uitdaging op hogere leeftijd. Houd er rekening mee dat tuinonderhoud wel een verantwoordelijkheid is voor de bewoners. Het is mogelijk om een onderhoudsvriendelijke tuin in te richten waar relatief weinig onderhoud aan gepleegd hoeft te worden.
Levensloopbestendige woning funda
De huizensite funda.nl is het grootste platform voor koopwoningen in Nederland. Als het een levensloopbestendige woning betreft dan zal dit worden aangeven. Soms betreft het nieuwbouw projecten met meerdere huizen die ingericht zijn om langdurig te kunnen blijven wonen.
Een huis dat specifiek gebouwd is als levensloopbestendige woning zal doorgaans duurder uitvallen dan een conventionele woning. Het is ook mogelijk om een bestaand huis aan te passen. Toch kunnen deze kosten flink oplopen. Het is daarom van belang om vooraf af te wegen aan welke voorzieningen er behoefte bestaat in de toekomst en hier een optelsom van te maken. Een voordeel van een bestaand huis aanpassen is het spreiden van de kosten, de totale uitgaven kunnen echter wel hoger zijn.
Een woning kopen die levensloop bestendig is
Bij een levensloopbestendige woning kopen zijn er twee aspecten om rekening mee te houden; welke voorzieningen zijn er aanwezig en welke mogelijkheden voor aanpassing bestaan er? Doorgaans zullen er geen drempels zijn en de voornaamste faciliteiten bevinden zich op dezelfde verdieping. Er kan bijvoorbeeld een inductie kookplaat aanwezig zijn die de kans op brand vermindert, stopcontacten worden hoger geplaatst om de bereikbaarheid te verhogen. Als er een trap aanwezig is dan is het mogelijk om een traplift te installeren. Naast kopen zijn deze voorzieningen ook te huur.
Tegenwoordig is de optie voor domotica toepassingen ook van belang. Dit zijn apparaten en diensten die via het internet functioneren en een breed scala aan functies kunnen vervullen. Denk aan een alarmknop om contact op te nemen met een zorgpost, een video deurbel met intercom functionaliteit of verlichting die automatisch in- of uitschakelt bij het betreden van een ruimte of wanneer het buiten donker wordt. Veel van deze technologie werkt via draadloze koppelingen, toch is het mogelijk dat een woning aangepast moet worden om optimaal gebruik te kunnen maken van domotica in huis.
Levensloopbestendige nieuwbouw woningen
De opkomst van dit type woning werd van oorsprong gestimuleerd vanuit de regering. Het doel was om burgers langer zelfstandig te laten wonen met mogelijk zorg aan huis. Zo zou er minder behoefte zijn aan zorginstellingen en seniorencomplexen. Burgers konden langer in hun vertrouwde omgeving blijven wonen, daarnaast zou er minder druk zijn op de zorg. Of deze strategie succesvol is gebleken blijft een punt van discussie in politieke kringen, een levensloopbestendige woning zou burgers in basis meer vrijheid moeten bieden maar er bestaat niet altijd keuzevrijheid in de wijze van wonen.
Bij levensloopbestendige woningen als nieuwbouw zal de woning dusdanig ingericht zijn dat het gebruikt kan worden door personen met of zonder zorgvraag. Huizen die flexibel in te richten en aan te passen zijn binnen een omgeving die veilig en vertrouwd voelt. Bij nieuwbouw projecten is het wel van belang te controleren of deze woningen al daadwerkelijk gebouwd zijn of dat het een plan betreft. Als er een directe zorgvraag is dan kan de wachttijd een obstakel zijn. Ga daarom in een vroeg stadium op zoek naar een levensloopbestendige woning, wacht niet tot het laatste moment.
