Wat is een halal hypotheek?

Voor moslims is ‘halal’ toegestaan volgens de Islam en ‘haram’ is niet toegestaan. Een lening met rente is verboden volgens de Koran en daarmee haram. Dit is een probleem als je praktiserend moslim bent en een huis wilt kopen. Daarvoor is er de halal hypotheek bedacht, speciaal voor deze doelgroep. Wat is een halalhypotheek, voor wie is het bedoeld en bestaat het eigenlijk wel?

Wat is een halal hypotheek?

Een halal hypotheek is een hypotheek die speciaal is ontwikkeld voor moslims. Volgens de islamitische wet mogen moslims geen rente betalen of ontvangen en rente maakt standaard deel uit van een hypothecaire lening. Door een alternatieve constructie toe te passen is er geen sprake van rente zodat je als moslim toch via de bank een huis kunt kopen. Je hoeft dus niet een paar ton contant neer te leggen maar je hoeft ook geen rente te betalen. Hoe werkt een halal hypotheek dan?

Je wilt een huis kopen maar je hebt niet voldoende geld om de koopsom te betalen uit eigen zak. Banken of andere geldverstrekkers kunnen je geld lenen tegen rente, dat is hun verdienmodel. Maar een moslim mag geen rente ontvangen of afdragen, dit is haram volgens de regels van de Islam. Daarom koopt de bank het huis voor je, enkele dagen later wordt de woning doorverkocht aan jou.

Daar maken ze winst op, je betaalt dus een hoger bedrag dan de bank betaald heeft voor de woning. Omdat je nog steeds niet in staat bent om de bank direct terug te betalen mag je het bedrag in termijnen aflossen zonder rente. Die zit namelijk al in de nieuwe koopsom verwerkt als winst.

Waar komt de halal hypotheek vandaan?

In landen waar de Islam de meest gangbare religie is zijn er uiteraard ook banken. Die werken ‘murabaha’, dit is een manier van kopen waarbij de verkoper aangeeft wat het bedrag is, op dat bedrag wordt winst gezet. Winst is halal, rente is haram. HSBC is een Britse bank die deze constructie toepaste op hypotheken. Daarmee konden ze hypotheek verkopen aan de miljoenen moslims die in Groot Brittannië wonen volgens de regels binnen de Islam.

Hoe werkt de halal hypotheek?

Wel kopen, geen lening, in termijnen afbetalen zonder rente. Tot zover is de constructie vrij duidelijk. Maar wie is dan de eigenaar van de woning? Tot het moment dat de woning volledig betaald is zal de bank eigenaar blijven van de woning. De aflossing is feitelijk gezien een huursom, je huurt dus van de bank. Maar dan zonder de huurbescherming die normaal gesproken van toepassing is voor huurwoningen. Zolang de lening niet is afbetaald ben je geen eigenaar van de woning. Dat klinkt niet heel voordelig voor de koper, voor wie is de halalhypotheek dan bestemd?

Waarom zou je een halal hypotheek afsluiten?

Een moslim mag geen rente vragen of betalen, zo is het vastgelegd binnen de Islam. Een hypotheek sluit je af op basis van een rentedragende lening dus deze lening is haram. Als de bank de woning koopt en doorverkoopt met winst én afbetaling dan kan het halal zijn. Het klinkt als bewust de regels omzeilen en dat is het ook.

Naast de morele implicaties wint de bank bij deze overeenkomst. Dit is ook het geval bij moskeeën die een bankrekening hebben zonder rente. De bank maakt extra winst op moskeeën omdat ze bewust geen rente willen ontvangen. Er zijn banken die dit bedrag oormerken en zelf besteden aan goede doelen maar in principe verliezen moslims op deze manier geld vanwege hun geloof.

Is de halal hypotheek alleen voor moslims?

Als je geen moslim bent dan kun je nog steeds halal producten gebruiken. Een pak zout is bijvoorbeeld halal én vegan maar ook atheïstische consumenten kunnen gerust wat zout op hun biefstukje doen. Moslims maken onderscheid tussen halal en haram, net zoals streng gelovige Joden zich beperken tot producten die kosher zijn. In theorie kan iedere Nederlander een halal hypotheek afsluiten mits de bank of geldverstrekker deze constructie aanbiedt.

De vraag is echter of deze hypotheek voordelig is. Het antwoord hierop is heel eenvoudig: Nee, een halal hypotheek is niet voordelig. Je loopt diverse voordelen mis die gekoppeld zijn aan standaard hypotheken maar je betaalt wel gewoon de rente in de vorm van een opslag. Wel de lasten, niet de lusten dus. Je mist als niet-moslim dus geen enkel voordeel van deze hypotheken.

Is een hypotheek haram?

De Koran is net zoals de Bijbel of de Torah lang geleden geschreven, in een tijd dat hypotheken met rente niet bestonden. Dit betekent dat religies regels en wetten moeten vertalen naar de huidige maatschappij. Daar komt nog bij dat er ook in letterlijke zin vertalingen gemaakt worden waarbij de meningen uiteen kunnen lopen.

Er zijn wereldwijd miljoenen moslims met een andere uitleg van de Koran, in dit geval is er discussie over het begrip ‘riba’. Dit woord wordt soms vertaald als ‘rente’ terwijl het letterlijk ‘woeker’ betekent. Je hebt misschien ooit gehoord van ‘woekerrente’. Dit is een rente die veel te hoog is, degene die deze rente vraagt knijpt de andere partij willens en wetens uit. Dit zou betekenen dat een opslag, een winst dus, niet per definitie haram is. Een winkelier mag immers ook winst maken omdat handelen wel halal is.

Een halal hypotheek is een constructie die vooral bedacht lijkt te zijn om moslims in staat te stellen om huizen te kopen binnen een Westers Judeo-Christelijke maatschappij waarin rente gangbaar is. Hoewel de klant op papier geen rente betaalt bestaat er geen twijfel over dat het om een soortgelijke overeenkomst gaat.

Het consumeren van riba behoort tot de zeven grote zonden binnen de Islam, het probleem is dat de interpretatie van riba niet zwart-wit is. De halalhypotheek bestaat in naam maar je kunt twijfelen of het echt volgens de regels van de Islam is. Zonder hypotheek is het haast onmogelijk om een huis te kopen in Nederland, helaas zijn er mensen die misbruik maken van gelovigen en zo winst maken zonder een eerlijke tegenprestatie te leveren.

Conclusie

Mag een moslim een huis kopen met een ‘Nederlandse’ hypotheek? Dat is een afweging die ieder voor zich moet maken. Veel moslims in Nederland zijn van mening dat het mogelijk is, de Koran biedt geen objectief sluitend bewijs of het wel of niet mag.