Als je cijfers ziet in nieuwsprogramma’s op de televisie of in artikelen online dan zie je als bron regelmatig CBS staan. Het gaat dan niet om het Amerikaanse televisienetwerk maar om een Nederlandse organisatie die al sinds 1899 bestaat. Wat is het CBS, waar staat de afkorting voor en wat doet het CBS? Deze antwoorden en meer kun je op deze pagina lezen.
Wat is het CBS.nl?
Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) is de Nederlandse nationale organisatie die verantwoordelijk is voor het verzamelen, analyseren en publiceren van statistische informatie over de Nederlandse samenleving. Het CBS verzamelt gegevens over onderwerpen zoals demografie, economie, gezondheid, onderwijs en criminaliteit.
De afkorting staat voor Centraal Bureau voor de Statistiek. Een aantal voorbeelden hiervan zijn, economische groei, economische zaken, internationale organisaties, voortgezet onderwijs, individuele gegevens, statistieken over de gemeenten, overheidsorganisaties, wetenschap, overheids beleid, instellingen enz.
De gegevens worden vervolgens verwerkt tot statistische informatie over diverse thema’s van economische en maatschappelijke aard. Ze hebben hierbij een wettelijke taak om statistische informatie op een onafhankelijke wijze te publiceren. Zowel overheden, organisaties als inwoners kunnen deze informatie inzien.
Historie van het CBS
Voor de oprichting van het CBS op 8 januari 1899 werd op 6 oktober 1892 de Centrale Commissie voor de Statistiek opgericht. Deze commissie gaf advies aan de overheid en stelde zelfstandig statistieken samen. Omdat de vraag naar data steeg en de capaciteit van de CCS niet voldoende was werd er een voorstel ingediend om een centraal bureau op te richten. CCS zou een adviestaak vervullen en later als toezichthouder fungeren. In 2017 werd de Centrale Commissie voor de Statistiek vervangen door een Raad van Advies.
Centraal bureau voor de statistiek
Wie is eigenaar van het CBS? Je zou misschien denken dat het een vreemde vraag is want dit bureau is toch gewoon van de regering? Nee, dat is niet het geval. Tenminste niet sinds 2004. Toen werd het CBS een zelfstandig bestuursorgaan ofwel een ZBO. Ze voeren nog steeds overheidstaken uit maar ze vallen niet direct onder het gezag van een ministerie. De minister van Economische Zaken is echter wel politiek verantwoordelijk voor de wetgeving, het budget en de voorwaarden. Sinds 2020 is Angelique Berg de directeur-generaal van het CBS.
Wat is CBS StatLine?
Informatie die het CBS heeft verzameld kun je vinden op de website van CBS StatLine. Dit is een database met informatie die vrij toegankelijk is voor alle bezoekers. Alle cijfers die voorkomen uit openbaar onderzoek wordt hier gepubliceerd. Er zijn daarnaast onderzoeken die in opdracht van een specifieke partij zijn uitgevoerd, deze conclusies kun je hier niet vinden. Je kunt op basis van trefwoorden informatie opzoeken en filteren op bijvoorbeeld regio of jaartal.
Wil je graag weten voor welk bedrag jouw woning nu verkocht zou kunnen worden? klik hier
Als je websites bezoekt met statistische informatie over bijvoorbeeld de huizenmarkt dan zal hiervoor vaak data van het CBS worden gebruikt. CBS Open Data StatLine biedt de mogelijkheid om grote hoeveelheden informatie direct van de website te downloaden, er is tevens een API voor toepassing in applicaties. Zo kunnen huizensites informatie geven over zaken als woningprijzen of het gemiddelde inkomen in een specifieke wijk.
Wat is CBS in uw buurt?
Wil je weten hoe jouw wijk scoort? Of ben je van plan te verhuizen en wil je meer informatie over de regio waar je een huis zoekt? Via de website van CBS in uw buurt kun je snel en gratis informatie opzoeken. Het meest in het oog springende aspect van deze website in vergelijking met StatLine is de visualisatie. Ditmaal zie je een kaart met Nederland. Als locatievoorzieningen zijn ingeschakeld op jouw apparaat dan kun je direct inzoomen op de plek waar je bent. Dit kan jouw woning zijn of de buurt waar je op huizenjacht bent. Je ziet zo direct wat de verdeling van leeftijdsgroepen in de omgeving is en het aantal getrouwde personen in de wijk. Ook wordt de migratie achtergrond weergegeven en het aantal koopwoningen in relatie tot huurwoningen.
Een deel van deze informatie is objectief te bepalen, zo is het mogelijk om data over woonhuizen uit de database van het Kadaster te halen. Je kunt zelf zien hoeveel mensen een bijstandsuitkering hebben in de wijk. Om ervoor te zorgen dat de informatie niet persoonsgebonden is heeft het CBS een aantal regio’s bepaald. Je kunt de statistieken dus niet per straat of appartementencomplex opzoeken. Praktische informatie zoals de afstand tot de dichtstbijzijnde apotheek of ziekenhuis kan informatief zijn.
Hoe komt het CBS aan de cijfers? Onder andere door mensen en bedrijven om informatie te vragen. Ben je verplicht mee te werken aan CBS onderzoek? Dat hangt er vanaf of je een particulier of een bedrijf bent.
Verplicht meewerken aan CBS onderzoek
Het CBS kan niet iedere vraag stellen aan alle inwoners van Nederland. Ten eerste omdat het teveel werk is en ten tweede wil je niet dagelijks bestookt worden met vragen van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Als je wordt uitgenodigd voor een steekproef dan vertegenwoordig je dus een deel van Nederland. Om een goed beeld te krijgen van de werkelijke situatie is het van belang dat er zoveel mogelijk mensen meedoen. Toch is het niet verplicht voor particulieren om mee te werken aan een CBS onderzoek. Dit is anders voor bedrijven, die zijn wel verplicht om mee te werken. Als ze dit nalaten dan mag het CBS een bestuurlijke boete of een last onder dwangsom opleggen.
Zijn de gegevens van het CBS betrouwbaar?
Als onafhankelijke organisatie kan het CBS zonder politieke voorkeuren of financiële afhankelijkheid hun taken uitvoeren. Dit betekent in basis dat de informatie feitelijk juist is en niet gekleurd. Omdat een deel van deze uitkomst voortkomt uit steekproeven is de data niet altijd compleet. Daarnaast geven mensen of bedrijven niet altijd juiste informatie door. Over het algemeen kun je stellen dat de data vanuit het CBS betrouwbaar is en dat de cijfers zonder achterliggende agenda worden samengesteld. In de wijze van data verzamelen kunnen er echter wel onvolledigheden of onjuistheden schuilen.
Statistisch bureau
Wat maatschappelijke vraagstukken zijn is echter subjectief. Wat van belang is voor het individu is niet altijd te vertalen naar de samenleving en andersom. Objectieve waarneming kan door interpretatie van de feiten tot andere conclusies leiden. Het is in ieder geval verstandig om de statistieken in context te plaatsen en bij een vermelding in een nieuwsartikel het volledige rapport te lezen. Naast het Centraal Bureau voor de Statistiek is er ook de informatie van het kadaster. Door de openbare data van deze organisaties aan elkaar te koppelen kun je veel informatie over de Nederlandse samenleving opzoeken. Huizensites maken bijvoorbeeld vaak gebruik van deze data om achtergrondinformatie te verschaffen aan bezoekers.
